Article Spinoza du Dictionnaire historique et critique de Bayle/F

De Spinoza et Nous.
Aller à : Navigation, rechercher
Navigation dans l'article sur Spinoza de Bayle

Article principal

[Il se sentit une si forte passion de chercher la vérité.]

La preuve de ces paroles, et de plusieurs autres qu’on peut lire dans le corps de cet article, se tire de la préface des Œuvres posthumes de cet auteur. Fuit ab ineunte ætate literis innutritus, et in adolescentiâ per multos annos in theologiâ se exercuit ; postquam verò eo ætatis pervenerat, in quâ ingenium maturescit, et ad rerum naturas indagandas aptum redditur, se totum philosophiæ dedit : quum autem nec præceptores, nec harum scientiarum auctores pro voto ei facerent satis, et ille tamen summo sciendi amore arderet, quid in hisce ingenii vires valerent, experiri decrevit. Ad hoc propositum urgendum scripta philosophica nobilissimi et summi philosophi Renati Descartes magno ei fuerunt adjumento. Postquam igitur sese ab omnigenis occupationibus, et negotiorum curis, veritatis inquisitioni magnâ ex parte officientibus, liberasset, quò minus à familiaribus in suis turbaretur meditationibus, urbem Amstelædamum, in quâ natus et educatus fuit, deseruit, atque primò Renoburgum, deinde Voorburgum, et tandem Hagam Comitis habitatum concessit, ubi etiam IX. Kalend. Martii anno supra 1677 ex pthisi hanc vitam reliquit, postquam annum ætatis quadragesimum quartum excessisset. Nec tantum in veritate perquirendâ totus fuit, sed etiam se speciatim in opticis et vitris, quæ telescopiis ac microscopiis inservire possent, tornandis, poliendisque exercuit ; et nisi mors eum intempestiva rapuisset, (quid enim in his efficere potuerit, satis ostendit) præstantiora ab eo fuissent speranda. Licet verò se totum mundo subduxerit, et latuerit, plurimis tamen doctrinâ, et honore conspicuis viris ob eruditionem solidam, magnumque ingenii acumen innotuit : uti videre est ex epistolis ad ipsum scriptis, et ipsius ad eas responsionibus. Plurimum temporis in naturâ rerum perscrutandâ, inventis in ordinem redigendis, et amicis communicandis, minimum in animo recreando insumpsit : quin tantus veritatis expiscandæ in eo ardor exarsit, ut, testantibus iis apud quos habitabat, per tres continuos menses in publicum non prodierit ; quinimò, ne in veritatis indagine turbaretur, sed ex voto in eâ procederet, professoratum in Academiâ Heidelbergensi, ei a serenissimo Electore Palatino oblatum, modestè excusavit, uti ex epistolâ quinquagesimâ tertiâ[1] et quartâ perspicitur[2]. Par cette théologie, qu’il étudia si longtemps, il faut entendre celle des juifs. On l’accuse de n’avoir point été savant dans leur littérature, et dans la critique de l’Écriture[3]. Il est pour le moins certain qu’il entendait mieux la langue hébraïque[4]. que la langue grecque[5].


Notes et références

  1. M. Fabricius, professeur en théologie à Heidelberg, et conseiller de l’électeur palatin, écrivit cette lettre à Spinoza, par ordre de son maître, le 16 de février 1673. La lettre suivante est la réponse de Spinoza à M. Fabricius. Notez qu’alors il était connu pour l’auteur du Tractatus Theologico-Politicus.
  2. Præfat. Oper. posthumor. B.D.S.
  3. Voyez le Supplément de Moréri, au mot Spinoza.
  4. Voyez à la fin de ses Opera Posthuma, son Abrégé de la Grammaire hébraïque
  5. Tam exactam linguæ græcæ cognitionem non habeo, ut hanc provinciam suscipere audeam. Spinoza, in Tractatus Theologico-Politico, cap. X, sub fin., pag. 136.
Outils personnels
Espaces de noms
Variantes
Actions
Découvrir
Œuvres
Échanger
Ressources
Boîte à outils